Manastir Klisura (Dobraca) Eco izlet 2

септембар 02, 2016

MANASTIR KLISURA

Manastir Klisura u Dobračama, nalazi se na levoj obali reke Moravice, pored puta Arilje-Ivanjica. Ranije je bio poznat kao manastir Dobrača. Ime ''klisura'' potiče od geografskog lokaliteta-klisura reke Moravica.

U sastavu manastirskog kompleksa najznačajniji objekat je crkva Svetih arhangela Mihaila i Gavrila. Crkva je podignuta u 13.v. po uzoru na tadašnju episkopsku crkvu u Arilju.

Crkva pripada stilu «Raške škole» sa nešto jače naglašenom kupolom i konstruktivnim rešenjima. Obnovljena je 1798.g. Manastir Klisura ima istorijsku, arhitektonsku i umetničko-spomeničku vrednost i svedoči o karakterističnom umetničkom stvaralaštvu i kulturnim prilikama u jugozapadnom delu Srbije. Unutrašnjost hrama prekrivaju freske i ikone, koje su oslikali poznati ikonopisci Simeon Lazović i Dimitrije Posniković. U njemu se čuvaju umetnički vredne ruske ikone, a majstori duboresci ostvarili su veliki domet u izradi portala.

Manastir Klisura ima gotovo sve bogoslužne knjige uglavnom ruskih izdanja, iz 19. i sa početka 20. veka. Imao je i dosta starih rukopisnih knjiga. Najveći broj starina, bogoslužnih predmeta i knjiga koje je manastir imao uništili su Austrijanci 1915. i 1916. u brojnim poterama za pop Veljkom Tankosićem, dugogodišnjim parohom ovog manastira, koji je zbog rodoljublja i organizovanja otpora protiv okupatora, obešen od strane Austrijanaca 1916. u Užicu.

Manastir se nalazi pod zaštitom države. Zaštićen je Rešenjem Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd o proglašenju broj 598/3 od 28.12.1966.

Manastir Klisura ili ranije poznat kao Manastir Dobrača je aktivan ženski manastir koji potiče iz srednjeg veka i pripada Eparhiji žičkoj Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se kod sela Dobrače, 13 kilometara južno od Arilja, u klisuri Moravice, po kojoj je dobila naziv. Manastirska crkva, posvećena svetim arhangelima Mihajlu i Gavrilu, podignuta je krajem XIII veka u Raškom stilu, po ugledu na obližnju crkvu svetog Ahilija, u današnjem Arilju, u kojoj se tada nalazilo sedište Moravičke episkopije.

Nije poznato ko je i kada podigao manastir, ali se na osnovu stilskih odlika tj. pripadnosti Raškom stilu i sličnosti sa crkvom svetog Ahilija, njegov nastanak smešta na kraj XIII veka.

Tokom morejskog rata, krajem XVII veka, manastirska crkva je, najverovatnije 1688. godine, zapaljena, a posle njegovog kraja i Velike seobe Srba, manastir je 1690. godine zapusteo.

Manastirska crkva je obnovljena 1798. godine, a tokom Prvog svetskog rata, Austrougarske snage su u nekoliko navrata, tokom 1915. i 1916. godine, upadale i uništavale po manastiru. Novo razaranje manastir je doživeo za vreme Drugog svetskog rata, kada su bugarske okupacione snage zapalile i uništile deo manastirskog kompleksa.

Posle završetka rata, podignut je novi konak, a od 1961. godine funkcioniše kao ženski manastir.

Manastirska crkva ima jednobrodnu osnovu sa polukružnom oltarskom apsidom na istoku, narteksom i drvenim egzonarteksom u obliku trema na zapadu i osmostranom kupolom, koja se uzdiže nad naosom. Uzor za njeno podizanje je crkva svetog Ahilija, a slična je manastirskim crkvama u Pridvorici, Morači i Svetoj Trojici na Ovčaru.

Prvobitni živopis u njenoj unutrašnjosti je uništen 1688. godine, kada je crkva spaljena, a freske koje se danas nalaze u njenoj unutrašnjosti delo su akademskog slikara Jaroslava Kratine i nastale su 1952. godine, koji je klasičnim hrišćanskim motivima, pridodao i ličnosti iz narodne epike, poput Kosovke devojke, Majke Jugovića, Vojvode Rajka i drugih. Ikonostas u crkvi sačinjavaju 42 ikone i delo je Dimitrija Posnikovića, koji ga napravio 1867. godine. U njega je ugradio 31 ikonu naslikanu u Odesi i 11 koje je on sam naslikao.